Anasayfa » Kültür - Sanat » İDİL BİRET “GLADYATÖRLERİN KENTİ”NDE

İDİL BİRET “GLADYATÖRLERİN KENTİ”NDE

1,594 Views

Stratonikeia Antik Kenti Tiyatrosu’nda  ünlü sanatçı İdil Biret sanatseverleri zaman tüneline götürecek.  Kentin kazı başkanlığını,  2008 yılından bu yana yapan Pamukkale Üniversitesi’nden Prof. Dr. Bilal SÖĞÜT “Bu güzel ses ve hoş müzik için sizleri Muğla-Yatağan’daki Stratonikeia tiyatrosuna bekliyoruz” diyor. Konser ücretsiz ve halka açık gerçekleşecek.

Tarihçe

Karia Bölgesi’nin iç kesimindeki kentlerinden birisi olan Stratonikeia, Muğla İli, Yatağan ilçesi, Eskihisar Köyündedir. İlk bilimsel kazılar 1 Ağustos 1977 tarihinde Prof. Dr. Yusuf Boysal başkanlığında bir ekip tarafından başlatılmıştır. Bu ekibin çalışmaları 1997 yılına kadar sürmüştür. Daha sonra 2003-2006 yılları arasında ise Prof. Dr. M. Çetin Şahin başkanlığında kazılar yapılmıştır. Şimdi Prof. Dr. Bilal SÖĞÜT başkanlığında bir ekip, burada araştırma, kazı ve restorasyon çalışmalarını yürütmektedir.

Antik yazarlardan Herodotos (V, 118), Strabon (XIV, II, 25), Pausanias (5, 21, 10) ve Bizanslı Stephanos (Ethnika, 696)’nın verdiği bilgilere göre, burada Khrysaoris / Idrias adında bir yerleşme vardı.

M.Ö. 281 yılından sonra, kısa bir süre içinde Seleukos kralı I. Antiokhos tarafından, önceden üvey annesi ve sonrasında eşi olan Stratonike adına bu kentin adı değiştirilmiştir. Stratonikeia ve içinde bulunduğu bölge, Hellenistik Dönem boyunca, Seleukos, Ptolemaios, Makedonyalılar, Rodos ve Roma arasında el değiştirmiştir.

Roma İmparatorluk Dönemi boyunca hep önemini koruyan kent, devamlı bir gelişim ve imar faaliyeti içinde olmuştur. Erken İmparatorluk Dönemi ve M.S. 2. yy’daki yapılaşmadan en iyi şekilde yararlanmasını bilmiştir. Bizans Dönemi’nde Stratonikeia Piskoposluğu bölgedeki diğer kentler gibi Aphrodisias’a bağlıdır.

 

Kentin Türk Dönemi ile ilgili tarihi henüz kesin olarak aydınlanmış değildir. M.S. 11. yüzyıl sonlarında başlayan Anadolu’nun fethi ile birlikte ilk Türk uç beylerinin güneybatı Anadolu Bölgesi’ne kadar geldikleri bilinmektedir. Kentte M.S. 14-15. yy Beylikler ve sonraki dönemde de yerleşim devam etmiştir. Özellikle Geç Osmanlı Dönemi’nde köyde Ağaların çok olduğu bilinmektedir. Bugün Eskihisar Köyü tamamen yeni yerleşim alanına taşınmış olmasına rağmen, halen daha antik kentte içinde tarihi köy evlerinde oturan 5 aile bulunmaktadır.

Stratonikeia antik kentinin sur duvarlarına bağlı olarak sınırları bilindiğinden, büyüklüğü kolayca anlaşılabilmektedir. Ancak kent içinde sadece belirli yapılarda kazılar yapılmıştır. Bu nedenle kentin planında bilinen yapı sayısı oldukça sınırlıdır. Kazısı yapılan yapılar ve tespit edilen cadde sokak sistemine göre, kentin ızgara planlı inşa edilen düzenli kentlerden birisi olduğu düşünülmektedir. Bilinen yapılar, sur duvarı, anıtsal çeşmesi ile birlikte şehir kapısı ve devamında sütunlu cadde, gymnasion, bouleuterion, hamam, tiyatro, tapınak ve su yapısıdır. Ayrıca Beylikler Dönemi’nden (M.S. 14-15. yy) bir hamam ile 19. ve 20. yy’a ait bir cami, sokak dokusu ve kahveler, evler, dükkanlar bulunmaktadır.

Stratonikeia Antik Dönem ile Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi yapı ve kent dokusunun birlikte görülebileceği nadir yerlerden birisidir. Farklı dönemlere ait pek çok yapının olması ve tarihi ortam kenti gezecekler için bulunulmaz bir fırsat olarak değerlendirilmektedir.

Neden Stratonikeia

–     Kara yolunun içinden geçtiği bir kenttir.

–     Marmaris ve Bodrum yönüne giden tüm yolların güzergahı üzerindedir.

–     Yapıları beyaz mermerden olan bir kenttir.

–     Dünyada ölümsüz iki aşkın yaşandığının bilindiği tek kenttir.

–     Cicero’nun dinlediği Asialı konuşmacıların içinde en üstünü olan Menippos’un memleketidir.

–     Hekate ve Zeus’a ithaf edilmiş iki büyük kutsal alana sahip tek şehir devletidir.

–     Bütün Karialıların mülkiyeti olan, antik dönemde önemli dini tören ve görüşmelerin yapıldığı dini merkez Zeus Khrysaereon Tapınağı buradadır.

–     Her yıl çok sayıda festival topluluklarını kendine çeken Lagina Hekate Kutsal Alanı’nın bağlı olduğu siyasi merkez burasıdır.

–     Antik Dönem ile Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi yapı ve kent dokusunun birlikte görülebileceği nadir yerlerden birisidir.

–     Taş döşeli ve kaldırımlı Osmanlı sokaklarında yürüyerek bir antik kentin gezildiği örnek bir ören yeridir.

–     Gladyatörlerin pek çok dövüşten sonra hayatta kalmayı başarıp emeklilik yaşadıkları bir kenttir.

–     Antik Döneme ait en büyük Gymnasion’un (105×267 m) olduğu kenttir.

 

Paylaş