Bodrum Aktif Bodrum Aktif
Halkların Demokratik Partisi (HDP), Milli Emlak tarafından Bodrum’da bazı koy ve kıyıları 3. sahıslara kiralamasına karşı dava açtı.
Bodrum Yarımadası’ndaki 19 kıyı alanının kullanım hakları, 14/15/16 Kasım 2017 tarihlerinde yapılan ihalelerle, Mal Müdürlüğü tarafından ikisi üç yıl, 17si 30 yıl olmak üzere özel sektöre verilmişti. Gündoğan Mahallesi sakinleri, Muğla 2. İdare Mahkemesi’ne ihalenin iptali ve yürütmeyi durdurma talebi ile açtıkları davanın ardından, bu kez de HDP dava açtı. Dava dilekçesinde “Bodrum Milli Emlak Müdürlüğü tarafından, ekli ihale ilanında ayrıntıları belirtilen, Gündoğan, Türkbükü, Kumbahçe, Turgut Reis, İslam Haneleri, Gökçebel, Geriş, Peksimet ve Yalıkavak Karakuzu mevkiinde yer alan, Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki alanlara, kullanma izni verilmek üzere, 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca 14, 15, 16 ve 22 Kasım 2017 tarihlerinde yapılan ihalelerin yürütmesinin durdurulması ve devamında iptali istemidir.” deniliyor.
MUĞLA NÖBETÇİ İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA
Yürütmenin Durdurulması Taleplidir
DAVACI : HALKLARIN DEMOKRATİK PARTİSİ
Barbaros Mah. Büklüm Sk. No:117 Çankaya/ANKARA
VEKİLİ :
DAVALI : BODRUM MİLLİ EMLAK MÜDÜRLÜĞÜ
Bodrum/MUĞLA
KONU : Bodrum Milli Emlak Müdürlüğü tarafından, ekli ihale ilanında ayrıntıları belirtilen, Gündoğan, Türkbükü, Kumbahçe, Turgut Reis, İslam Haneleri, Gökçebel, Geriş, Peksimet ve Yalıkavak Karakuzu mevkiinde yer alan, Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki alanlara, kullanma izni verilmek üzere, 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca 14, 15, 16 ve 22 Kasım 2017 tarihlerinde yapılan ihalelerin yürütmesinin durdurulması ve devamında iptali istemidir.
TEBLİĞ TARİHİ : 08.11.2017 günlü internet sitesi ilanı.
AÇIKLAMALAR :
I – USULE İLİŞKİN:
1) T.C. Maliye Bakanlığı Muğla Defterdarlığı internet sitesinde,08.11.2017 tarihinde Bodrum Milli Emlak Müdürlüğü tarafından yayınlanan ilanla ,
- Muğla Bodrum Gündoğan mah. 613 ada 8 parsel (eski 468 parsel) numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 5.043,24 m2 alan, İskele ve dolgu alanı yapılmak amacıyla, 30 yıl süreyle , 14/11/2017 tarihinde,
- Muğla Bodrum Gündoğan mah. Yalı mevkii, 573 ada 1 parsel (eski 301 ada 2 parsel) numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 408.00.m2 yüzölçümlü alan: İskele yapılmak amacıyla30 yıl süreyle , 14/11/2017 tarihinde,
- Muğla Bodrum Gündoğan mah. Kızılburun mevkii,619/1, 618/1, 620/1, 628/1, 623/1, 624/1, 629/1, 630/1, 634/1 (eski 1023, 1024, 1025, 1026, 1030, 1031, 1032, 1033, 1034 ve 1035) parsel numaralı taşınmazların deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 459.98.m2 yüzölçümlü alan: İskele ve kıyı düzenlemesi yapılmak amacıyla 30 yıl süreyle , 14/11/2017 tarihinde,
- Muğla Bodrum Gündoğan mah. Kızılburun mevkii. 649 ada 2 parsel (eski 520 parsel) numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 68.87.m2 yüzölçümlü alan: İskele ve kıyı düzenlemesi yapılmak amacıyla 30 yıl süreyle , 14/11/2017 tarihinde,
- Muğla Bodrum Gündoğan mah. Kızılburun mevkii ,1115 parsel numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 183.03.m2 yüzölçümlü alan İskele ve kıyı düzenlemesi yapılmak amacıyla30 yıl süreyle , 14/11/2017 tarihinde,
- Muğla/Bodrum/ Türkbükü Mahallesi, Hebil mevkii, 107 ada 1 parsel (eski 1719 parsel) numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 156.61 m2 yüzölçümlü alan, İskele ve kıyı düzenlemesi yapılmak Amacıyla 30 yıl süreyle ,14/11/2017 tarihinde,
- Muğla Bodrum,Türkbükü Mahallesi, Kesire mevkii, 119 ada 29 parsel (eski- 1390 ) ve 30 parsel (eski-1389) parsel numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altında aki 996,31 m2 (475,55 m2 iskele ve 520,76 m2 dolgu alanı) m2 yüzölçümlü alan İskele, dolgu ve kıyı düzenlemesi yapılmak amacıyla 30 yıl süreyle 14/11/2017 tarihinde,
- Muğla Bodrum,Türkbükü Mahallesi 106 ada 1 parsel (eski 1803 parsel) numaralı taşınmazın deniz cephesinde Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 1.437,04 m2 yüzölçümlü alan İskele ve platform yapılmak amacıyla 30 yıl süreyle 14/11/2017 tarihinde,
- Muğla/Bodrum/ Kumbahçe Mahallesi, Manastırardı mevkii, 679 ada 1 parsel numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 570.78.m2 yüzölçümlü alan iskele yapılmak amacıyla30 yıl süreyle 14/11/2017 tarihinde,
- Muğla/Bodrum/ Turgutreis Mahallesi,Bahçelievler mevkii, 400 ada 2 parsel (eski 88 parsel) numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 1.046.77 m2 yüzölçümlü alan iskele yapılmak amacıyla 30 yıl süreyle 15/11/2017 tarihinde,
- Muğla/Bodrum/ Turgutreis Mahallesi,Domalan mevkii, 118 ada 1 parsel (eski 377 ada 2 parsel) numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 199.93.m2 yüzölçümlü alan İskele ve kıyı düzenlemesi yapılmak amacıyla 30 yıl süreyle 15/11/2017 tarihinde,
- Muğla/Bodrum/ İslamhaneleri Mahallesi,Bağla mevkii, 136 ada 1 parsel numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 7.642,39.m2 yüzölçümlü alan İskele, dolgu ve kıyı düzenlemesi yapılmak amacıyla 30 yıl süreyle 15/11/2017 tarihinde,
- Muğla/Bodrum/ İslamhaneleri Mahallesi,Bağla mevkii, 132 ada 4 parsel numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 170.27.m2 yüzölçümlü alan iskele ve kıyı düzenlemesi yapılmak amacıyla 30 yıl süreyle 15/11/2017 tarihinde,
- Muğla/Bodrum/ Gökçebel Mahallesi,Frenkazmağı mevkii, 767 ada 1 parsel (eski 481 parsel) numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 1.340.06.m2 yüzölçümlü alan iskele ve kıyı düzenlemesi yapılmak amacıyla 30 yıl süreyle 15/11/2017 tarihinde,
- Muğla/Bodrum/ Gökçebel Mahallesi,Kızılburun mevkii, 550 ada 20 (eski 861 parsel) ve 829 ada 1 parsel (eski 862 parsel) numaralı taşınmazların deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 1.118.21.m2 yüzölçümlü alan, iskele ve kıyı düzenlemesi yapılmak amacıyla 30 yıl süreyle 15/11/2017 tarihinde,
- Muğla/Bodrum/ Gökçebel Mahallesi,Kızılburun mevkii, 563/1, 564/1, 565/1,566/1, 566/2, 572/1, 573/1 parsel (eski 803,804, 805, 806, 808, 809 parsel) numaralı taşınmazların deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 378.23.m2 yüzölçümlü alan, İskele ve kıyı düzenlemesi Yapılmak amacıyla 30 yıl süreyle 15/11/2017 tarihinde,
- Muğla/Bodrum/ Geriş Mahallesi,Kavak mevkii, 115 ada 2 parsel (eski 1808 parsel) numaralı taşınmazın deniz cephesindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 643.50.m2 yüzölçümlü alan, İskele ve kıyı düzenlemesi yapılmak amacıyla 30 yıl süreyle 15/11/2017 tarihinde,
kullanma izni verilmek üzere 2886 Sayılı Devlet İhale Kanununun 51. maddesinin (g) bendi uyarınca pazarlık usulüyle kullanma izni ihalesi yapılmasına karar verildiği duyurulmuştur. Dava konusu karar 08.11.2017 tarihinde T.C. Maliye Bakanlığı Muğla Defterdarlığı tarafından basın yolu ile kamuoyuna duyurulmak suretiyle tebliğ edilmiş olup, işbu dava da 09.01.2018 tarihinde açıldığından dava açma süresiyle ilgili herhangi bir tartışma bulunmamaktadır.
2) İdari yargı mercileri önünde bir idari işleme karşı dava açabilmek için, ilgili düzenlemeyle menfaatin ihlal edilmiş olması gerekir. İhaleye konu olan bazı sahillerde iskele ve kıyı düzenlemesi hakkının 30 yıl süreyle birtakım gerçek veya tüzel kişilere verilmesi, sahil şeritlerinden yararlnmada öncelik hakkına sahip olan kamunun bu hakkının sınırlanması anlamına gelmektedir. Parti programı “Emek, eşitlik, özgürlük, barış ve adalet için…” şiarıyla başlayan Halkların Demokratik Partisi, toplumsal desteğe dayanarak eşitlik, özgürlük, barış ve adalet için mücadele etmeyi siyasi bir hedef olarak önüne koymuştur. Kamu mallarının özelleştirilmesine, kamu hizmetlerini ticarileştirlmesine ve piyasalaştırılmasına karşı olan HDP, herkesin eşit, nitelikli, ulaşılabilir, yeterli ve parasız kamu hizmeti alabilmesi için mücadele eder, tarım ve hayvancılığı çökertme politikalarını durdurmayı hedefler. Dışa bağımlı ve çökme noktasına getirilen tarım ve hayvancılığın tekellerin ve tüccarların çıkarlarına endekslendiği, yani piyasanın insafına terk edildiği tablonun değişmesi ve ezilen üretici köylülüğün, çiftçinin hak ettiği insanca yaşama kavuşması için mücadele eder. Kapitalizmin doğayı, doğal varlıkları ve yaşamı metalaştırarak sömürmesine karşı, insanı doğanın efendisi değil, bir parçası olarak gören; doğanın, insanın, hayvanın ve tüm canlıların yaşam haklarının güvence altına alınması için mücadele eden HDP, hak alanını daraltan her türlü siyasi işlem ve karara karşı hukuki tüm yolları kullanmayı ilke olarak benimsemiştir. HDP, karar organları olan MYK üyeleri, PM üyeleri, milletvekilleri, il ve ilçe örgütleriyle parti üyeleri ve halk eli ile bu ilkeyi gerçekleştirmeye çalışmaktadır.
3) Bu çerçevede HDP’nin, HDP’nin temsil ettiği halkın ve HDP temsil etsin etmesin, kamuya öncelikli olarak tahsis edilen sahillerden yararlanmak isteyen herkesin kıyılardan yararlanma, parasız bir şekilde kıyılara ulaşma gibi faaliyetleri kısıtlanmaktadır. Bu nedenle müvekkil partinin menfaatinin ihlal edildiği tartışmasızdır.
II- ESASA İLİŞKİN :
1) Kıyılar ve kıyılardan yararlanılması kamu yararı ve toplumsal mülkiyetin esas alınması gereken konular olduğundan, bunlarla ilgili düzenlemelerin, kararların özel mülkiyet hakkını gündeme getirecek nitelikte olmaması gereklidir. İdare tarafından Bodrum ilçesindeki, yukarıda bahsedilen, bazı kıyıların iskele, kıyı ve dolgu düzenlemesi yapmak amacıyla 30 yıl süreyle bazı gerçek ve tüzel kişilerin kullanımına, ihale yoluyla tahsis edilmiştir. Bu yolla kamunun kıyılardan hiçbir karşılık ödemeden yararlanma hakkı kısıtlanmaktadır. Kıyıların korunarak, geliştirilmesi, toplum yararına kullanılması gerekirken bu alanlar giderek yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır. Kıyı, herhangi bir tahsis işlemine gerek olmaksızın doğrudan doğruya doğal yapısından dolayı herkesin, her canlının serbestçe yararlanmasına sunulmuş sahipsiz kamusal alandır. Hiçbir karşılık ödemeksizin herkesin kıyılardan ortaklaşa yararlanma hakkı vardır.
2) Bodrum Milli Emlak Müdürlüğünün bu kararı Anayasanın 43. maddesini ihlal eder niteliktedir. Anayasanın Kıyılardan Yararlanma başlıklı 43. maddesine göre, deniz, göl ve akarsu kıyılarıyla, deniz ve göllerin kıyılarını çevreleyen sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilir. Ancak, Anayasa’nın 43. maddesini tek başına ele almak mümkün değildir. 43. madde; Anayasa’nın kıyıların korunması amaçlı kamulaştırmayı konu alan 46. maddesi ve herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahip olduğunu belirleyen 56. maddesi ile bütünlük teşkil etmektedir. İdarenin ihale kararı ile birlikte bütünlük teşkil eden bu maddelerin ihlali söz konusudur.
3) 3621 sayılı Kıyı Kanununun 5. maddesi de kıyıların herkesin serbest ve eşit olarak yararlanmasına açık olduğunun ve kıyı ve sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararının gözetileceğini hüküm altına almaktadır. Çevre kirliliğinin önlenmesine ilişkin tüm önlemler alınmak koşulu ile iskele yapılabilirse de öncelikle kamunun yararı gözetilmelidir. Kıyılar şirketlerin kullanımına devredildiğinde yapılacak iskelelerle, marinalarla, otellerle o yapıların sahiplerinin izin vermediği hiç kimse kıyıya ulaşamayacak demektir. Halkın kıyıya ulaşma izni ise sadece parayla olabilecektir. Parasız ulaşılabilecek alanlar, bu tarz ihalelerle, şirketlerin sermaye birikimine sokulmakta, ticarileştirilmektedir. Oysa denize kıyısı olan yerlerde halklar engelsiz kıyıya denize ulaşma hakkına sahiptir. Ondan geçimliğini sağlama, ulaşımını deniz aracılığı ile yapma hakkına sahiptir. Canlıların ve halkların kıyıya, denize ulaşma, kıyı alanlarında yaşama, barınma hakkı engellenemez. Kıyılar 3. şahıslara (şirketlere) ve kurumlara devredilemez. Kıyıları, kamusal alanları 3. Şahıslara, yapılaşmaya açma hakkı hiçbir kurum ve kuruluşa ait olamaz.
4) Ek1 de verilen örnek olay, şirketlerin ihale yoluyla kamusal alanların kullanım hakkını bakanlıktan alarak, başka şirketlere ihaleye vereceğini ve ihale şartnamesinde, kıyının kullanımını paralı yapacağını açıkça göstermektedir. (Ek1 de verilen ihale şartnamesi Muğla İli, Datça İlçesi, Mesudiye Mahallesi, Kurubük Koyunun MUÇEV şirketi tarafından 29.06.2020 yılına kadar yapılacak kiralamanın ihale şartnamesidir. İhale 26.01.2018 tarihinde yapılacakken bölge halkının itirazları nedeniyle henüz belirlenmeyen bir tarihe kadar ertelenmiştir.)
5) Yine İstanbul 3. İdare Mahkemesi 11 Haziran 2014 tarihli, Kıyı Kanununa vurgu yapan kararında, “Anayasa ve yasa hükümleri uyarınca deniz kıyıları devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğundan özel mülkiyete konu olamayacak ve kıyılardan yararlanmada öncelik kamunun kullanımları olacaktır. Kıyılarda yapı yapılacak ise konut dokunulmazlığı olmayan yapılar olacağı, genel kullanımdan belirli kişi ya da topluluklara ayrıcalıklı kullanım hakkı tanımaksızın, yararlanmak isteyen herkese eşit ve serbest olarak açık bulundurulacağı kuşkusuzdur.” diyerek, kamunun kullanımına açık tutulması gereken deniz kıyısı alanların, özel şahıslara satışı suretiyle, özel şahıslar lehine ayrıcalıklı durum oluşturularak, kamunun kullanımına kapatılması sonucuna neden olan dava konusu işlemde, kamu yararına ve hukuka uygunluk görmeyerek işlemin iptaline karar vermiştir. Karardan da anlaşılacağı üzere, özel kişilere ve kar amaçlı olarak kiralanması ya da satılması yasaya aykırıdır.
6) Ayrıca, kıyıların kullanıma açılması, karasal alandan gelen suyla beslenen ve kıyı çizgisinin 200- 300 m içinde en yoğun çeşitliliğe sahip deniz canlıların yaşam alanlarının, üreme alanlarının ve besin kaynaklarının yok olması demektir. Bu da denizlerin çölleşmesi olarak tanımlanan deniz canlılarının türlerinin kısırlaşmasına ve giderek yok olması anlamına gelmektedir. Kıyıların o güne değin sahip oldukları kültürel, sosyolojik, ekolojik yapısının yok olmasıyla birlikte, Bodrumun kendine has yapılanması ve tarihi dokusu yerini lüks otellere marinalara terk edecektir. Bu çerçevede, davalı İdarenin davaya konu işlemi Çevre Kanununa da aykırılık teşkil etmektedir. Çevre Kanununun 9. maddesine göre, doğal çevreyi oluşturan biyolojik çeşitlilik ile bu çeşitliliği barındıran ekosistemin korunması esastır. Öncelikli kamu yararını hiçe sayan ve ekolojiye zarar verecek olan hukuka aykırı bu idari işlemin iptali gerekmektedir.
III – YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEBİMİZE İLİŞKİN :
1) İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda yürütmenin durdurulması kararı verilmesi gerekmektedir.
2) Yine yukarıda açıklanan sebeplerle, davaya konu idari işlemin konu, amaç ve sebep unsurları bakımından açıkça hukuka aykırı olduğu sabittir. Yürütmeyi durdurma kararının verilebilmesi için kümülatif olarak aranması gereken hukuka açık aykırılık ve telafisi güç veya imkansız zarar şartları gerçekleştiğinden ve meselenin yakıcılığı dikkate alındığında acilen yürütmeyi durdurma kararı verilmesi gerekmektedir.
SONUÇ ve İSTEM : Yukarıda anılan ve sayın Mahkeme’nin re’sen gözeteceği nedenlerle, İdare’nin savunması alınmaksızın ivedilikle yürütmenin durdurulmasına, Bodrum Milli Emlak Müdürlüğünün 08.11.2017 tarihli kararının iptaline, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davalı idarenin üzerine bırakılmasına karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz.09.01.2018
