Akyarlar’da yapılması planlanan rüzgar enerji santralleri ile ilgili, imar planı değişikliği kararı askıya çıkarılırken, bir gün sonrası da çevresel etki değerlendirilme süreci başlatıldı.
Muğla Çevre Şehircilik Müdürlüğü tarafından yapılan duyuru metni şöyle:
MUĞLA ili BODRUM, ilçesi Akyar mevkiindeki TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan 154 kV Akyar RES-Bodrum TM ENERJİ İLETİM HATTI projesi ile ilgili olarak MUĞLA Valiliğimize sunulan dosyayı PTD Dosyası Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin 17. maddesi doğrultusunda incelenmiş ve uygun bulunmuş olup, projeye ilişkin ÇED Süreci başlamıştır.İlgililere ve kamuoyuna duyurulur.
İMAR DEĞİŞİKLİĞİ ASKIYA ÇIKTI
Akyarlar Rüzgar Enerji Santrali Enerji Nakil Hattı Güzergahına ilişkin 1/5000 Nazım ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliği bakanlık tarafından onaylanıp, müdürlük ilan panosunda 10.10.2015 gününe kadar 30 gün süre ile askıda kalacağı duyurulmuştur.
MUĞLA İLİ BODRUM İLÇESİ
AKYAR RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ ENERJİ NAKİL HATTI’NA AİT 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ
|
AĞUSTOS 2015 |
MUĞLA İLİ BODRUM İLÇESİ |
AKYAR RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ ENERJİ NAKİL HATTI’NA AİT
1/1000 ÖLÇEKLİ
UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ
- GİRİŞ
Yurdumuzun ve dünyanın enerji sorununa ve çözümüne baktığımızda, tükenebilir kaynakların kullanım sıklığı ve sistemi dikkati çekmektedir. Özellikle sürdürülebilirlik kavramının gerek ulusal, gerekse uluslar arası platformda tartışıldığı günümüzde, alternatif enerji kaynaklarının önemi ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda yasal düzenlemeler ve kamusal teşvikler yatırımların ve yatırımcıların önemini artırmıştır. Tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de de, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına verilen önem artmaktadır.
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü APK Dairesi Başkanlığı’nın Kasım 2011 tarihli “Türkiye Elektrik Enerjisi 10 Yıllık Üretim Kapasite Projeksiyonu” na göre; ülkemizin enerji ihtiyacında yıllık % 6.5-7.5 arası artış beklenmektedir.
2011 yılında 227 Milyar kWh olan Türkiye’nin enerji talebi, 2020 yılında, Yüksek Talep Modeline göre 433.9 Milyar kWh’e, Düşük Talep serisine göre 398.2 Milyar kWh’e ulaşacaktır.
Enerji ihtiyacının hızla artması, yeni kaynak arayışı gerektirmektedir ve yenilenebilir enerji sistemleri de bu anlamda önem kazanmaktadır. YEK Kanunu ile birlikte, yenilenebilir enerji üretim tesislerine ilişkin destek ve teşvikler sağlanmış olup; özellikle rüzgar santrali lisanslama süreçlerini hızlandırmıştır.
- YENİLENEBİLİR ENERJİ NEDİR?
Yenilenebilir Enerji;
- Yeryüzünde ve doğada herhangi bir üretim prosesine ihtiyaç duyulmadan temin edilebilen,
- Fosil kaynaklı olmayan (kömür, petrol ve karbon türevi vb.)
- Elektrik enerjisi üretirken CO2 emisyonu gerçekleştirmeyen,
- Çevreye zararı ve etkisi konvansiyonel enerji kaynaklarına göre çok daha az olan,
- Sürekli yenilenen ve kullanıma hazır halde doğada var olan,
Hidrolik, güneş, rüzgar, jeotermal vb. gibi enerji kaynaklarını ifade eder.
- RÜZGAR SANTRALLERİNİN ÇEVRESEL AVANTAJLARI
- Yakıt masrafları ve hammadde ihtiyaçları yoktur.
- Tükenmeyen, yenilenebilir, temiz enerji kaynağıdır ve fosil yakıt tüketimini azaltır.
- Fosil yakıtların kullanımından doğan CO2 emisyonunu en aza indirir.
- Rüzgar santrallerinin gürültü etkisi, mutedil konuşmanın yarattığı etkiden daha azdır.
- Yerli kaynak kullanıldığı için dışa bağımlılığı azaltır.
- Kısa sürede devreye alınabilen enerji kaynağının tesisi için yer ihtiyacı düşüktür. Santral sahası içinde tarım ve hayvancılık yapılabilir.
- Enerjide kaynak çeşitlendirmesine katkı sağlar.
- Üretim tesisinin inşaat ve işletme aşamalarında doğrudan ve dolaylı istihdam yaratır.
- DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE RÜZGAR ENERJİSİ
Tüm dünyada gelişen sanayi ve teknolojiye bağlı olarak ülkelerin elektrik enerjisine olan ihtiyaçları da artmakta; enerji üretiminde kullanılan mevcut fosil kaynakların sınırlı olması, tükenebilir olmaları nedeniyle, bir yandan elektrik enerjisi tasarruf çalışmaları sürdürülürken diğer taraftan da yenilenebilir kaynaklar kullanılarak elektrik enerjisi üretilmesi üzerinde çalışmalar hız kazanmaktadır. Bu kapsamda yürütülen çalışmalardan bir tanesi de, son yıllarda Dünyada ve özellikle Avrupa’da büyük bir gelişim gösteren rüzgar enerji santrallerinin yaygın olarak kullanılmaya başlamasıdır.
Dünya rüzgar enerjisi kurulu gücü 2011 yılında 215.000 MW civarındadır. Dünya rüzgar enerjisi toplam kurulu gücünün kıtalara göre dağılımına baktığımızda; %44’ünün Avrupa kıtasında, %30’unun Asya kıtasında ve %24’ünün Amerika kıtasında yer aldığı görülmektedir. Avrupa kıtasında en büyük kurulu güce sahip ülke ise; Almanya’dır. Dünya liderliğini Asya kıtasında yer alan Çin elde etmiştir.
Türkiye’ye baktığımızda, 2000 yılı itibarıyla rüzgar enerjisi kurulu gücü 18.9 MW iken, 2011 yılında 1.600 MW’a yükseldiği görülmektedir.
Türkiye’nin elektrik enerjisi toplam kurulu gücü 2011 yılı Temmuz ayı verilerine göre 51.318 MW’tır. Toplam kurulu gücün %35.4’ünü ise doğalgaz oluşturmaktadır. Doğalgaz ve petrolden üretilen ithal enerji için ülkemizin 2011 yılı ilk altı aylık döneminde ödediği fatura 29.58 milyar dolardır.
Türkiye cari açığındaki en büyük payı oluşturan enerjideki dışa bağımlılığı azaltmanın tek yolu; yerli ve yenilenebilir kaynakların artması ile sağlanabilecektir.
Türkiye’nin enerji politikaları içerisinde de büyük önem verilen rüzgar enerjisi kurulu gücünün, 2023 yılında 20.000 MW olması hedeflenmektedir. Bu durumda Türkiye enerji talebinin yaklaşık %20-25’i rüzgar enerjisinden karşılanırken; 26 milyon ton CO2 emisyonu azatlımı da yapılmış olacaktır.
- PLANLAMA ALANI
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından 09.02.2012 tarih ve EÜ/3683-25/2242 no ile Enerji Üretim Lisansı verilmiş olan RÜZGAR ELEKTRİK ÜRETİM LİMİTED ŞİRKETİ’ne ait AKYAR RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ MUĞLA İli, BODRUM İlçesi sınırları içinde yer almaktadır.
Rüzgar Elektrik Üretim Ltd. Şti. tarafından, Ege Bölgesi‟nde kurulması planlanan Rüzgar Enerji Santrali, MUĞLA ili BODRUM ilçesi Akyarlar Mandıra Karabağ Mevkiinde yer almaktadır. Proje sahasına ulaşım; Bağlaköyü Evleri Yolu ile sağlanmaktadır. Muğla-Bodrum karayolu ile Gürece’ye gelindikten sonra Hürriyet Caddesi üzerinden İslamhaneleri yerleşimine kadar devam edilir. Daha sonra İslamhaneleri’ni 1.74 km geçilir, yol ayrımından sağa dönülür. Proje sahası (kuş uçuşu) Turgutreis ilçesi ’nin 1 km güneydoğusunda, Bodrum ilçesinin ise 12.4 km batısında bulunmaktadır. Proje sahası Turgutreis ilçesinin kent merkezinin yaklaşık 2.5 km (yol mesafesi) güneydoğusunda bulunmakta olup BODRUM N18-C4, O18-B1 paftaları üzerinde yer almaktadır.
Akyar Rüzgar Enerji Santrali’nin Türkiye’deki Yeri ve Kurulacağı Saha
Proje sahasının yaklaşık 1.2 km kuzeybatısında Turgutreis Beldesi, 12 km doğusunda ise Bodrum İlçesi yer almaktadır. RES kapsamındaki türbinlere en yakın yerleşim birimleri T1 nolu türbinin 500 m güneybatısında, T5 nolu türbinin 300 m kuzeyinde, T4 nolu türbinin 780 m kuzeybatısında, T2 nolu türbinin ise 800 m kuzeybatısında yazlık sitelere ait konutlardır.
- PLANLAMA
6.1. Projenin Genel Durumu
AKYAR RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ, EPDK tarafından izin alınan 15 MW gücündedir. Yapılan rüzgar ölçümleri sonucu, 12 adet türbin koordinatı belirlenmiştir. Hazırlanan imar planında; 12 adet türbin yerleşim alanı, Şalt merkezi ve şalt kontrol binası, idari bina alanı ile santral içi yollar planlanmıştır. 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı ve 3. Derece Arkeolojik Sit Alanı dışındaki alan plan onama sahası yaklaşık 45.1 hektar alanı kapsamaktadır.
6.2. Ulaşım Bağlantıları
Proje sahasına ulaşım; Bağlaköyü Evleri Yolu ile sağlanmaktadır. Muğla-Bodrum karayolu ile Gürece’ye gelindikten sonra Hürriyet Caddesi üzerinden İslamhaneleri yerleşimine kadar devam edilir. Daha sonra İslamhaneleri’ni 1.74 km geçilir, yol ayrımından sağa dönülür. Proje sahası (kuş uçuşu) Turgutreis ilçesi ’nin 1 km güneydoğusunda, Bodrum ilçesinin ise 12.4 km batısında bulunmaktadır. Proje sahası Turgutreis ilçesinin kent merkezinin yaklaşık 2.5 km (yol mesafesi) güneydoğusunda bulunmakta olup BODRUM N18-C4, O18-B1 paftaları üzerinde yer almaktadır. RES‟in kurulacağı saha, deniz seviyesinden 190-368 metre yükseltiler arasında yer almaktadır. Sahanın bir bölümü tarım arazisi olup mülkiyeti özel Şahıslara, diğer bir bölümü ise mera vasfında olup mülkiyeti T.C. Hazinesine aittir.
RES sahasına bağlantılar alanın yakın çevresindeki köy yolları ve maliye yollarından sağlanabilmektedir.
6.6. Planlama Çalışması
Türbin alanları belirlenirken, kanat çapının taradığı alan kadar dairesel alan tariflendikten sonra, bu alanın içinde kalacağı kare veya onikigen formda alanlar oluşturulmuştur. Yapılan micrositing çalışmasına göre projede 12 adet 0.9 MW türbin kullanılacaktır. Toplam kurulu güç 15 MW’tır. Rüzgâr türbinlerinin bakım, onarım ve kurulması aşamasında kullanılacak vinçler için, planda belirlenen alanda kalıcı zemin düzenlemesi yapılacaktır. Bu zemin düzenlemesi, başka amaçlar için kullanılamaz.
Alandaki enerjinin aktarımını ve türbinlerin çalışmasını sağlayacak olan santral iç iletim hatları, her bir türbin alanından geçecek şekilde planda yeri belirtilmiş olan Şalt Merkezi ve Şalt Kontrol Binası Alanına ulaşacaklardır. İç iletim hatları yerin altında olacak şekilde planlanmıştır. Şalt merkezi planlanırken arazinin topografik durumu ve türbin yerleşimi göz önüne alınarak yer seçilmeye çalışılmıştır. Planlanan şalt merkezi 33.000 m2 büyüklüğündedir. Şalt merkezi ve Şalt Kontrol Binası Alanı yapılaşma koşulları; E= 0.10, hmax= 6,50 m.(Şalt Kontrol Binası İçin) ve hmax=serbest(Şalt Merkezi) olarak belirlenmiş olup; söz konusu alan 1. Derece Doğal Sit alanında kalmaktadır.
Yine uygun eğim ve dönüş kriterlerine göre planlanan santral içi yollar, 10.00 metre olarak belirlenmiştir. Arazinin topografyası ve zemin yapısının elvermediği koşullarda mevcut yol güzergahının uygulanabilmesi için, planda “yol güzergah koridoru” olarak gösterilen alanlar tanımlanmıştır.
6.8. Karbon Emisyonu
AKYAR RES için öngörülen yıllık elektrik üretim miktarı 150.000.000 kWh/yıl’dır. Rüzgar enerjisinin hammaddesi tamamen atmosferdeki hava hareketleri olduğundan hava veya çevre kirlenmesi şeklinde bir kirletici etkisi bulunmamaktadır. Rüzgârdan enerji edilmesi için kullanılan 1 MW kapasiteli bir türbin, aynı enerji kömür ile çalışan bir santralden karşılanmak istendiğinde yakılacak olan ve 135.000 ağacın üretilebileceği oksijeni tasarruf etmek demektir.
Saygılarımla,
Ebru Arıcı
Şehir Plancısı